مراحل حسابرسی داخلی به زبان ساده

تعریف فعالیت حسابرسی داخلی در انجمن حسابرسان داخلی ایران:

گروهی متشکل از مشاوران که خدمات مشاوره ای و اطمینان دهی مستقل و بیطرفانه با هدف افزودن ارزش و بهبود عملیات سازمان ارائه می دهند. انجام حسابرسی داخلی با ایجاد رویکرد منظم و روشمند، به سازمان یاری می کند که برای دستیابی به هدفهای خود اثربخشی فرآیندهای مدیریت ریسک، کنترل و نظام راهبردی را ارزیابی و بهبود ببخشد.

اهداف حسابرسی داخلی چیست

به طور کلی میتوان گفت کلیه اموری که در سازمان و کسب و کار های مختلف انجام میشود متفاوت میباشد به همین دلیل اهداف حسابرسی داخلی نیز متفاوت خواهد بود و در راستای اهداف سازمان تعیین میگردند. به طور کلی اهداف حسابرسی داخلی را میتوان به صورت خلاصه در موارد زیر بیان کرد:

تفاوت حسابرسی داخلی و خارجی

برای رسیدگی به امور مالی سازمان حسابرسی خارجی نیز مطرح می شود که سوالی که برای حسابرسان و افراد علاقه مند به این حوزه ایجاد می شود این است که تفاوت حسابرسی داخلی و خارجی چیست؟

تفاوت حسابرسی داخلی و خارجی در اهداف شان می باشد که هدف هایی که برای حسابرسی داخلی و خارجی تعیین میشود با هم تفاوت دارد و مستقل از یکدیگر می باشد.

به طور کلی در بررسی تفاوت حسابرسی داخلی و خارجی می توان گفت حسابرس داخلی سعی در بررسی امور مالی و اسناد و مدارک مالی سازمان برای یافتن اشکالات و انحرافات مالی صورت گرفته در سازمان را بر عهده دارد و باید اهداف مالی سازمان را پیگیری کند.

یک حسابرس خارجی یا حسابرس مستقل اسناد مالی را بررسی میکند تا بتواند درست انجام شدن عملکرد های مالی را چک کند و گزارشی در این خصوص ارائه دهد.

تفاوت نحوه انتخاب حسابرس داخلی و مستقل

به طور کلی یک حسابرس داخلی از کارکنان و پرسنل همان سازمان می باشد و جز نیروی کار آنجا محسوب می شود که به بررسی امور مالی و کشف اشتباهات صورت گرفته می پردازد.

یک حسابرس خارجی یا حسابرس مستقل فردی است که از طرف یک شرکت حسابرسی و حسابداری برای رسیدگی به امور حسابرسی سازمان در این سازمان مشغول به کار می شود.

گزارش حسابرسی داخلی

به طور کلی در کار حسابرس داخلی دو نوع گزارش حسابرسی مطرح می شود که این گزارشات می تواند فعالیت هایی که در بخش های مختلف انجام می شود را مورد بررسی قرار دهد. در نهایت این گزارشات حسابرسی به مدیران سازمان ارائه میشود تا مورد بررسی مدیریت قرار گیرد.

انواع گزارش حسابرسی داخلی عبارتند از: گزارشات مالی و حسابداری، گزارشات عملیاتی.

به طور کلی می توان گفت گزارشات حسابداری و مالی میتوانند بودجه را کنترل کرده، عملکرد صورت گرفته در حوزه حسابداری را بررسی کرده، حقوق و دستمزد و مزایای کارمندان را چک کند، روش های پرداخت را بررسی و در صورت نیاز روش های پرداخت را تغییر دهد و … را انجام دهد.

گزارشات عملیاتی با استخدام و انبار سازمان و امور نیروی انسانی سر و کار دارد و می توان از طریق این گزارشات در روش های انبارداری، نیروی انسانی و دستمزد کارکنان و … تغییراتی ایجاد کرد.

حسابرسی داخلی یکی از ارکان اصلی چیست

همان طور که می دانید حسابرسی نیز دارای استاندارد هایی می باشد که بر اساس بخش ۶۱ استاندارد حسابرسی، حسابرسی داخلی شامل رسیدگی به امور مالی داخلی سازمان میباشد و بر این اساس حسابرسی داخلی یکی از ارکان اصلی محیط کنترلی به حساب می اید.

خدمات مشاوره ای فعالیت های مشاوره ای و خدمات مربوط به آن می باشد که ماهیت و دامنه ی آن بدون این که حسابرسان داخلی مسئولیت مدیریت را بعهده داشته باشند، به منظور بالابردن ارزش و بهبود فرآیندهای مدیریت ریسک، کنترل و نظام راهبری سازمان، به شرکت ارائه می گردد. خدمات مشاوره ای شامل فرآیند های زیر می باشد:

1. تعریف نیازهای تجاری
2. تشخیص مشکل واحد مورد نظر
3. جمع آوری اطلاعات
4. پیشنهاد تغییرات
5. پیشنهاد راه حل
6. پیگیری و کمک به اجرای پیشنهاد

خدمات اطمینان دهی:

خدمات اطمینان دهی رسیدگی عینی و هدفمند به شواهد، با هدف ارزیابی مستقل فرآیندهای مدیریت ریسک، کنترل و نظام راهبری سازمان اطلاق می شود . این ارزیابی شامل امور مالی، عملکرد، رعایت قوانین و مقررات و سیستم امنیتی است.

افزودن ارزش:

افزودن ارزش یعنی ایجاد ارزش با استفاده از فرصت ها برای دستیابی به هدف های سازمان، کاهش خطرهای آن، شناسایی راه های بهبود عملیات که با استفاده از خدمات مشاوره و اطمینان دهی صورت می گیرد.

مدیریت ریسک:

فرایند مستندسازی تصمیم های گرفته شده به همراه شناسایی و به کارگیری معیارهایی که به کمک آنها بتوان ریسک را به سطحی قابل قبول رساند.

کنترل:

به هر اقدامی که توسط هیات مدیره، مدیریت ارشد و دیگران برای مدیریت ریسک و بالابردن احتمال دستیابی به هدف های سازمان صورت می گیرد گفته می شود.

نظام راهبری:

مجموعه ای از فرآیندها و روشهایی که توسط هیات مدیره به منظور آگاهی دادن، هدایت، مدیریت و نظارت بر فعالیت های سازمان در جهت تحقق هدفهای مشخص شده ایجاد می گردد.

حسابرسی عملیاتی:

به روشهای منظم تاثیرگذاری، کارایی و صرفه اقتصادی عملیاتی سازمان و گزارش ارزیابی بهمراه پیشنهادهای علمی به اشخاص صلاحیتدار برای بهبود عملیات اطلاق می گردد.

 اثربخشی:به میزان دستیابی به اهداف گفته می شود.

کارایی: عبارت است از نسبت نتیجه های به دست آمده از عملیات به منابع مصرف شده. عملیاتی کارآمد است که با استفاده از روشهای بهینه بالاترین میزان بازدهی را با صرف کمترین منابع تامین کند.

صرفه اقتصادی: عبارت است از پایین آوردن هزینه تحصیل و استفاده از منابع سازمان با حفظ کیفیت مناسب.

۱- تعیین اهداف کلان

با توجه به نیاز ها و شرایط موجود بر عملیات بورس اوراق بهادار تهران، هدفهای کلان توسط هیات مدیره، کمیته حسابرسی و مدیر عامل برای مدیریت حسابرسی داخلی تعیین می شود.

۲- بررسی های مقدماتی

 ۱-۲- به شناخت از واحد مورد مشاوره و آشنایی با قوانین، مقررات ، دستورالعمل ها و آئین نامه های مربوط به عملیات آن واحد مورد نظر گفته می شود.

۲-۲ برگزاری جلسات مشترک با افرادی که در واحد مورد مشاوره مشغول به کار هستند در تمامی سطوح مدیریتی و کارشناسی با هدف تجزیه و تحلیل فرآیند ها و تعیین کنترل ها.

۳-۲ تهیه و تدوین کاربرگ های ماتریسی که با موضوع مورد رسیدگی مرتبط باشد.

۳- تعیین نهایی بالاترین سطح اولویت

 برای تعیین بالاترین سطح اولویت، جلساتی با همکاران واحد مورد مشاوره در مورد فعالیت های با اهمیت و ریسک متوسط و بالا برگزار می شود .

۴- ارزیابی نتایج عملکرد

۱–۴ بررسی یافته ها و ریسک های شناسایی شده با همکاران در سطح کارشناس و بالاتر

۲-۴ -بررسی یافته ها و ریسک های شناسایی شده با مدیریت ارشد و مدیریت واحد مورد مشاوره

۵- بررسی و تکمیل عملیات حسابرسی

 برگزاری جلسه های مشترک با کارشناسان، رؤسا و مدیران واحد مورد مطالعه و مدیر عامل جهت بررسی های تحلیلی و تهیه پیش نویس گزارش.

۶- تدوین گزارش حسابرسی

 ۷- ارائه گزارش نهایی به مدیر عامل، کمیته حسابرسی و هیات مدیره

۸- پی گیری و کمک به اجرای پیشنهادهای مورد توافق (مندرج در گزارش)

واحد حسابرسی داخلی، در جهت تحقق فهم کسب و کار بورس وغیره ، پیاده سازی بخشی از ارکان نظام راهبردی شرکتی و اجرای حسابرسی مستمر؛ بدون محدودیت به کلیه عملیات های شرکت، ثبت ها، داده ها، برنامه ها رایانه ها، دارایی، مدیریت ارشد، هیات مدیره و کمیته حسابرسی دسترسی داشته باشد و تحت نظارت هیات مدیره و کمیته حسابرسی مشغول به فعالیت می باشد که مهمترین این خدمات به شرح ذیل است:

 ۱ .حسابرسی مالی که به صورت مستمر انجام می شود.

 ۲ .بررسی موارد خاص شامل گزارش های مدنظر هیات مدیره، کمیته حسابرسی و مدیر عامل و یا سایر مدیرها.

 ۳ .حسابرسی عملیاتی بر پایه ی تعیین ریسک و اولویت بندی هدف ها انجام می گیرد.

جهت گیری این واحد بیشتر ارائه خدمات مشاوره به مدیریت های مختلف شرکت جهت بالابردن کارایی و اثربخشی آن ها می باشد. حسابرسی عملیاتی با نظر هیات مدیره، کمیته حسابرسی، مدیرعامل یا واحد مورد مشاوره در راستای هدف های کلان شرکت انجام می شود، پس از کسب شناخت از واحد مورد مشاوره، برنامه حسابرسی و زمان بندی آن مشخص شده و اطلاعات مربوطه جمع آوری می شود. سپس ضمن کامل کردن یافته ها حسابرسی، واحد مورد رسیدگی را در جریان مخاطرات یافته ها قرار می دهند و از نظرات مدیر عامل، مدیریت مربوطه برای ارائه بهترین پیشنهادها که قابلیت اجرا داشته باشند، استفاده می شود. پیشنهادها هم باید بتوانند موجب بالابردن کارایی، اثربخشی عملیات شوند و همچنین باید ویژگی با صرفه اقتصادی و قابل اجرا بودن را هم دارا باشند. مهم ترین وظیفه این مدیریت رفع موانع در جهت اجرایی شدن این پیشنهادها است.

۴ .حسابرسی رعایت که شامل کنترل رعایت قوانین و مقررات مرتبط با بازار سرمایه، قانون تجارت، نظام راهبردی شرکتی و … در شرکت بورس اوراق بهادار تهران میباشد.